30 oktober 2025   //     Newsletter 10.2025

Veiligheid in de ziekenhuizen: preventie, beschikbaarheid en bevoegdheden

Agressie in de ziekenhuizen is geen nieuw fenomeen, maar het aantal gevallen neemt helaas alleen maar toe. De strijd tegen agressie is voor veel ziekenhuizen een belangrijk aandachtspunt. Nicolas Rigaux, Security Manager bij de Cliniques Saint-Luc, geeft ons een woordje uitleg over het veiligheidsbeleid dat in zijn ziekenhuis, één van de pioniers op dit gebied, wordt gevoerd.

“Net als overal elders zien we ook in de Cliniques universitaires Saint-Luc (CUSL) een toename van het aantal gevallen van agressie, maar die zijn gelukkig gematigd. De statistieken inzake agressie zijn bij ons bijzonder laag. Dat kan deels worden verklaard door het feit dat we niet in het centrum van de stad liggen, maar dat is niet de enige reden. Het veiligheidsbeleid dat we al enkele jaren voeren, speelt zeker ook een rol”, zegt Nicolas Rigaux, die aan het hoofd staat van een team van 15 beveiligingsagenten in het ziekenhuis. Hij is enorm betrokken bij het veiligheidsbeleid in de ziekenhuizen en is lid van de GIBBIS-werkgroep die werkt rond veiligheid in de ziekenhuizen. Hij is ook lid van de PSA (Private Security Association), de vereniging van interne bewakingsdiensten.

Samenwerking met de politiezone

Eén van de belangrijkste pijlers van het veiligheidsbeleid bij de CUSL is de samenwerking met de lokale politiezone. “We hebben een integraal veiligheidsplan opgesteld in samenwerking met de lokale politiezone. Deze strategische samenwerking vindt plaats op verschillende niveaus: met de directie van de politiezone en met de eerstehulpverleners. Hierdoor kon een politie-antenne worden opgericht op de universitaire campus. Er zijn dus politieagenten aanwezig op de campus op momenten die kunnen variëren naargelang de behoeften”, aldus Nicolas Rigaux.

Om aan de behoeften te kunnen voldoen, zijn echter nauwkeurige cijfers nodig, zoals de Security Manager aangeeft: “Reporting is een veelgebruikte tool bij de CUSL. De agenten stellen meer dan 2000 rapporten per jaar op. We baseren ons op specifieke rapporten om incidenten te voorkomen, we wachten niet tot het al te laat is. Een incidentenrapport komt per definitie te laat. We proberen om zoveel mogelijk preventief te werk te gaan”.

Zorgvuldige personeelsselectie

“Een ander onderdeel van dit beleid is een zorgvuldige selectie van het bewakingspersoneel”, vervolgt Nicolas Rigaux. “Bij deze selectie wordt gestreefd naar een evenwichtige verhouding tussen mannen en vrouwen, wat zeldzaam is in deze functie. Het is echter erg belangrijk om gemengde teams te hebben, zodat agressieve personen door zowel mannen als vrouwen kunnen worden benaderd. De selectiecriteria hebben natuurlijk betrekking op de vereiste erkenning, maar ook op een combinatie van opleiding en ervaring. Daarnaast zijn een goede opleiding en het vermogen om conflicten te de-escaleren belangrijke criteria”.

Ook moet worden opgemerkt dat er voor het personeel specifieke onthaaldagen worden georganiseerd. “Wanneer iemand bij onze instelling komt werken, is het essentieel dat hij of zij op z’n minst een presentatie krijgt over de beveiliging van de instelling, zodat hij of zij weet dat die er is. Mensen moeten zich gerustgesteld voelen wanneer ze op hun werkplek aankomen en weten dat ze daar veilig zijn, met name dankzij beveiligingscamera's”, voegt de Security Manager toe.

Bovendien doen de CUSL bij een tekort aan bewakingspersoneel een beroep op een externe bewakingsdienst waarmee ze een vertrouwensband hebben opgebouwd en die de bedrijfscultuur van het ziekenhuis kent. Dat komt de efficiëntie ook ten goede.

Het belang van preventie

Preventie is in veel opzichten nuttig, met name bij patiënten die bezoekers hebben die zich niet aan de regels houden. “In dat geval waarschuwen we de patiënt dat we de politie zullen inschakelen als de situatie niet verbetert. Als de situatie echt complex is, komt er een politieagent naar de kamer. Deze preventieve maatregel voorkomt veel agressie. Er zullen altijd gevallen van agressie zijn, maar we mogen niet wachten tot er zich effectief een geval voordoet. We moeten vooraf actie ondernemen”, concludeert Nicolas Rigaux.

GIBBIS publiceert aanbevelingen om agressie tegen (gezondheidszorg)personeel in zorginstellingen tegen te gaan

GIBBIS heeft zich altijd ingezet voor de veiligheid en het welzijn van het zorgpersoneel. Dit punt maakt trouwens deel uit van het attractiviteitsplan van GIBBIS. Vandaag vinden we het noodzakelijk om verder te gaan en concrete maatregelen te nemen om agressie tegen personeel in zorginstellingen te bestrijden. Daarom publiceren en verspreiden we zo breed mogelijk ons Plan van aanpak van agressie tegen ziekenhuispersoneel.

Deze aanbevelingen, die in juni door de ziekenhuizen die lid zijn van GIBBIS zijn goedgekeurd, zijn onderverdeeld in drie categorieën: (1) preventieve maatregelen, (2) monitoring- en corrigerende maatregelen, en (3) enquêtes rond agressie tegen patiënten en bezoekers.

We roepen alle betrokken partijen, in het bijzonder de bevoegde overheden en gerechtelijke instanties, op om hun steun te verlenen aan de implementatie van deze maatregelen.